بازرسی ادواری آسانسور کششی

آسانسور مثل هر دستگاهی نیاز به رعایت استانداردهای خاص خود را دارد. از سال ۱۳۸۲ استاندارد آسانسور اجباری اعلام شد. پس از این تاریخ، به‌کارگیری آسانسورها فقط با داشتن تائیدیه استاندارد آسانسور مجاز است. بازرسی ادواری آسانسور کششی یک فرآیند منظم و الزامی است و با هدف اطمینان از ایمنی مطابق با استانداردهای تعیین شده انجام می‌شود. در این فرآیند، تمامی اجزای آسانسور به‌طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرند. این بازرسی‌ها به صورت سالیانه توسط شرکت‌ بازرسی آستا انجام می‌شوند.

مطابق الزامات استاندارد ملی ۱-۶۳۰۳ و دستورالعمل‌های جاری در سازمان ملی استاندارد ایران، گواهی‌های ایمنی و تاییدیه‌های صادره توسط شرکت‌های بازرسی فنی تایید صلاحیت شده فقط یک سال اعتبار دارند. آسانسورهای در حال بهره‌برداری، بایستی تحت سرویس و نگهداری مستمر (ماهیانه) و همچنین بازرسی ادواری آسانسور (سالیانه) قرار بگیرند و گواهینامه دریافت کنند.

مدیران و مالکان آپارتمان‌ها به استناد مبحث ۲۲-۲- ۶ مقررات ملّی ساختمان موظف هستند که با یک شرکت معتبر برای سرویس و نگهدای آسانسور خود قرارداد داشته باشند. همچنین ایشان بایستی نسبت به دریافت گواهینامه ادواری آسانسور به صورت سالیانه از شرکت های بازرسی مجاز اقدام نمایند. گواهینامه‌ها و تاییدیه‌های ایمنی و عملکرد صادر شده از سوی سازمان ملی استاندارد، به شرط انجام سرویس‌های ماهانه از جانب نصابان مجاز، دارای اعتبار یک ساله‌ بوده و بعد از یک سال، نیاز به بازرسی مجدد و تجدید صدور گواهینامه خواهد بود.  گواهی ادواری آسانسور و قرارداد معتبر سرویس و نگهداری لازم و ملزوم یکدیگرند.

در ساختمان های امروزی آسانسور دستگاه بسیار پرکاربردی است. هر دستگاه آسانسور به عنوان یک ماشین مکانیکی نیاز به نگهداری و تعمیرات دارد. تمامی تجهیزات مصرفی و یا ایمنی‌ آسانسور بایستی به صورت ماهانه توسط شرکت سرویس و نگهداری و سالیانه توسط شرکت بازرسی مجاز تحت کنترل قرار بگیرد. صحت عملکرد هرکدام از این‌ها، در ایمنی نهایی آسانسور تاثیر زیادی دارد. ضرورت نیاز به بازرسی ادواری آسانسور علاوه بر سرویس های ماهانه به دلایل زیر است :

1. تست‌هایی که بازرس هر سال یک بار انجام می دهد، توسط مسئول سرویس و نگهداری آسانسور به صورت ماهیانه انجام نشده و نباید هم بشود.
2. شرکت سرویس و نگهداری صرفاً مجاز به نصب و نگهداری و تعمیرات آسانسور بوده و هیچگونه مجوزی دال بر بازرسی دستگاه آسانسور طبق استاندارد ۶۳۰۳ ندارد.

از سال‌ها پیش قانونی تصویب شد که اگر یک ساختمان جدید ساخته شود، تا زمانی که گواهی بازرسی اولیه آسانسور توسط شرکت بازرسی مجاز صادر نشود، مالک یا پیمانکار آن ساختمان نمی تواند پایان‌کار دریافت کند. بنابراین مالک ساختمان موظف می‌شود تا برای ساختمان خود پایان‌کار دریافت کند.

در ساختمان‌های دولتی و یا خصوصی، در صورت وقوع حادثه،مدیر ساختمان مقصر شناخته می‌شود. از سوی دیگر شرکت‌های بیمه عموماً بدون‌ داشتن گواهینامه آسانسور هیچ خسارتی پرداخت نخواهند کرد. بسیاری از بیمه ها این موضوع را در شرایط خصوصی (که عموماً مشتری ها مطالعه نمی کنند) آورده اند.

حال سوال از  استاندارد، شهرداری، نظام مهندسی و امثالهم این است: بر فرض که قوانین اجباری بودن بازرسی ادواری آسانسور تدوین، تصویب و ابلاغ هم شده است، حال اگر فردی یا ارگانی بازرسی آسانسور را عمداً و یا سهواً انجام نداد، چه اقدام قانونی می توان انجام داد؟ جواب ساده است: هیچ.

امکان پلمپ آسانسور سازمان‌ها و ادارات دولتی هست، اما ساختمان‌های خصوصی چه؟ اگر معاینه فنی خودرویی به پایان برسد تمامی دوربین های شهری و جاده ای اقدام به صدور جریمه برای آن خودرو می کنند و این ضمانت اجرایی صاحبان خودروها را ترغیب یا اجبار به دریافت معاینه فنی معتبر می کند. اما اگر گواهی سلامت یک آساسنور منقضی شود هیچ سازمان یا ارگانی حتی خبردار هم نمی شود، چه رسد به اینکه اهرمی برای اجبار به دریافت گواهینامه مجدد داشته باشد.

شرکت‌های بازرسی آسانسور بابت بازرسی ادواری آسانسور هزینه ای بر طبق تعرفه سازمان استاندارد دریافت می کنند. تعرفه اعلام شده توسط سازمان ملی استاندارد، برای تشویق مردم به انجام بازرسی ادواری بسیار پایین نگهداشته شده است. چون سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان متولی اصلی استاندارد سازی در کشور، مسئولیت اجتماعی تسهیل روال کار بازرسی ادواری آسانسور برای مردم را به عهده دارد. قیمت را آنقدر پایین نگه‌داشته تا استفاده کنندگان و مدیران ساختمان‌ها ترغیب بشوند که بازرسی را انجام داده و گواهینامه آسانسور را دریافت کنند. این کار در مقیاس بزرگ به ارتقای ضریب امنیت آسانسورها منجر خواهد شد.

سازوکار بازرسی ادواری آسانسور از طرف سازمان ملی استاندارد به بهترین شکل طراحی و پیاده‌سازی شده. قیمت هم که بسیار مناسب است. شرکت بازرسی هم که حی و حاضر، پس چرا علیرغم اجباری شدن بازرسی ادواری آسانسور، استقبالی از بازرسی ادواری صورت نمی گیرد؟ چرا این میزان حادثه ریز و درشت در حوزه آسانسور داریم؟آیا جان و سلامتی مردم برای خود ایشان نیز فاقد اهمیت است؟

حقیقتاً پاسخ به این سوال بسیار مشکل است. اگر بخواهیم چند حدس در این مورد بزنیم، می‌توانیم این موارد رو نام ببریم:

• شرکت‌های آسانسوری در این زمینه نقش مهمی دارند. تعداد زیادی از این شرکت‌ها در ناآگاهی کامل از اهمیت بازرسی و گواهینامه آسانسور به سر می برند. اینان مالک آسانسور را ترغیب به بازرسی ادواری آسانسور که نمی‌کنند هیچ، در موارد بسیاری منع هم می‌کنند. این شرکت‌ها احتمال می دهند که اگر بازرس بیابد ممکن است کار خودشان زیر سوال برود.
• برخی مالکان یا سرویس‌کاران به خاطر هزینه‌های (اندک) بازرسی از بازرسی ادواری آسانسور حذر می کنند. البته صرف بازرسی همانطور که گفته شد هزینه خاصی ندارد، منتها رفع برخی از عدم انطباقات ممکن است اندکی هزینه‌بر باشد. آسانسور به عنوان دستگاهی که با جان ما و خانواده‌ مان سر و کار دارد باید هر نقصی که دارد به هرقیمتی برطرف شود. اگر تایر خودرو شما صاف باشد و تایر هم بسیار گران باشد، ترجیح می‌دهید یک بار هزینه تایر را انجام داده و سپس با امنیت از خودروی خود استفاده کنید، یا اینکه ریسک می‌کنید و با همان تایر صاف یا معیوب به مسافرت می روید؟

روال دریافت گواهی نامه ادواری آسانسور بسیار ساده‌ است. با هماهنگی شرکت سرویس و نگهدار آسانسور ساختمان تان به سامانه سازمان ملی استاندارد ایران مراجعه کرده و با اطلاعاتی که دارید ثبت نام کنید. شرکت بازرسی مدنظر خود را انتخاب کنید. اگر خواستید شرکت آستا را انتخاب کنید به یاد داشته باشید که اسم کامل شرکت ما ” آتی سازان تاسیسات ایرانیان ” است. نام آستا برندما و مخفف اسم کامل شرکت است.

پس از انتخاب شرکت بازرسی مربوطه و ثبت درخواست، درخواست شما به شرکت بازرسی ارسال شده و نماینده شما یا شرکت سرویس و نگهداری آسانسور بایستی در موعد مقرر به شرکت بازرسی مراجعه کنند. پس از تکمیل مدارک درخواستی و پرداخت هزینه طبق تعرفه سازمان  شرکت بازرسی بایستی حداکثر طی ۵ روز کاری برای بازرسی اقدام نماید. پس از هر مرحله بازرسی یک گزارش تحویل مالک یا نماینده مالک شده که باید یک کپی از آن به شرکت سرویس و نگهداری آسانسور ارسال شود تا نسبت به رفع موارد عدم انطباق اقدام نماید. بسته به شرایط آسانسور و پیگیری شرکت آسانسور در رفع موارد عدم انطباق، حداکثر پس از چند جلسه ایرادات رفع خواهد شد. طی بازرسی نهایی شرکت بازرسی آسانسور، ‌آسانسور تایید شده و گواهینامه بازرسی ادواری آسانسور را دریافت خواهد کرد.