بازرسی و نمونه برداری در صنف طلافروشان چگونه است؟
در مبحث نمونه برداری و بازرسی از واحدهای صنفی داخلی از آنجایی که اصناف متعدد در کشور وجود دارد به اختصار به بررسی صنف طلا می‌پردازیم:
از آنجایی که ارزش پول کشور روز به روز کمتر می‌شود، خانواده های ایرانی دیگر تمایل چندانی به پس انداز ریالی ندارند و ترجیح می‌دهند سرمایه خود را بیشتر از طریق خرید طلا پس انداز کنند.با توجه به این موضوع افراد می‌بایست در قبال هزینه و سرمایه ای که می‌پردازند مصنوعات طلایی را که دارای شاخص استاندارد و عیار قابل قبولی هستند تهیه کنند.از آنجایی که عیار رسمی طلا در کشور ما ۱۸ است؛ می‌بایست ۷۵۰ قسم از یک هزار قسم کل مصنوع طلا، طلای خالص و مابقی آن آلیاژ باشد.
راه تشخیص استاندارد بودن طلا چیست؟
مسئولین صنفی با اعلام اتخاذ تدابیری مانند درج کد شناسایی لاتین و عیار طلا روی محصولات تولید شده با امکان پیگیری تخلفات احتمالی تلاش کردند تا اطمینان لازم نسبت به استاندارد بودن محصولات عرضه شده در بازار طلا و سکه را برای خریداران فراهم کنند.از جمله ابزار مهم در تعیین نوع استاندارد یا به عبارتی بازرسی عیار کامل طلا استفاده از دستگاه XRF است که این دستگاه قادر است ظرف مدت کوتاهی (کمتر از پنج دقیقه) عیار کامل طلا را مشخص کند.ترازو با دقت بالا نیز از دیگر ابزار مهم به شمار می‌رود.کلیه ترازو های موجود در بازار می‌بایست به صورت دوره ای کالیبره شوند زیرا اگر خطایی در اندازه گیری ترازو ها وجود داشته باشد به ضرر ذی‌نفع می‌شود همچنین اگر ترازو ها به درستی کالیبره نشده باشند باعث ایجاد ذهنیت بد در ذهن مشتری می‌شود.بررسی این ترازو ها بر عهده بازرسین اتحادیه طلا و جواهر است.
بدین صورت که طی هر شش ماه از طرف اداره استاندارد برای بررسی و بازرسی ترازوها بازرسین اعزام می‌شوند.همچنین به دلیل حساسیت بالای کار این افراد در اتحادیه، هر قسمت مانند ذوب طلا، عیارسنجی و یا آب شده فروشی بازرس مختص به خود را دارد.بازرسین موظف به گزارش دقیق می‌باشند و همچنین در صورت مشاهده هر کدام از موارد زیر موظف اند موضوع را در اسرع وقت به اتحادیه گزارش کرده تا با متخلفین مطابق قانون برخورد شود:
- فعالیت واحد ها بدون پروانه کسب
- عدم پیگیری پرونده در اتحادیه
- فروش طلای دست دوم و کم اجرت، مصنوعات خارجیغیر استاندارد و یا بدون کد استاندارد
- خرید و فروش سکه های تقلبی، کم عیار و بدون هولگرام اتحادیه
- تداخل در رسته های صنفی
- خرده فروشی بنکداران
- گران فروشی و فروش طلا خارج از ضوابط قیمت
- فعالیت واحد ها در ایام تعطیل و عدم رعایت ساعات کاری
- واحد های استیجاری بدون معرفی مباشر
- عدم نصب تابلو قیمت روز در داخل واحد صنفی جهت آگاهی خریداران
- عدم رعایت مسائل امنیتی و اخلاقی
- عدم رعایت ضوابط اماکن
- عدم وجود نمایشگر ترازو
- خرید طلا و جواهر متفرقه و بدون فاکتور
باید توجه داشت که مراکز تولید (طلاسازی) که پروانه کسب ندارند، پروانه استاندارد نیز به آن ها تعلق نمیگیرد و این موضوع همانطور که مورد توجه و بررسی مسئولین و ممیزی ها قرار دارد باید مورد توجه خریداران نیز قرار گیرد.طبق دستور سازمان ملی استاندارد در زمینه وضعیت مراکز عرضه مصنوعات طلا در سطح استان ها و به طور کلی در کل کشور ، ارزیابی مراکز از نظر وجود برخی کدهای ابطال و تعلیق شده مورد ارزیابی و بازرسی قرار می‌گیرد..همچنین کلیه ی واحد های این صنف موظف به تهیه تابلو های الکترونیکی اعلام نرخ به روز مصنوعات طلا می‌باشند.نظارت و بازرسی از کد شناسایی مصنوعات طلا بر عهده ی اتحادیه طلا می‌باشد.به همین دلیل کلیه ی واحد های عرضه طلا برای تهیه مصنوعات طلا می‌بایست از مراکز تولیدی و فروش معتبر اقدام نمایند.
شرایط کلی نمونه برداری باید به شرح زیر باشد:
- نمونه گیری باید از واحد های تولیدی و خدماتی و در صورا لزوم از مراکز عرضه و فروش انجام شود
- نمونه ها باید به آزمایشگاه های سازمان استاندارد ، واحد های تابع و آزمایشگاه های همکار ارسال شود.
- صورتجلسه ی نمونه برداری باید طبق الگوی ارائه شده تهیه شود.
- اطلاعت نمونه برداری باید در سامانه یکپارچه نظارت بر اجرا و سایر سامانه های اطلاعاتی طبق درخواست اداره کل ثبت شود.
نگهداری و انتقال نمونه ها به شرح زیر است:
- نمونه ها باید در بسته بندی های محکم و غیرقابل خدشه با پلمپ شماره دار و کدگذاری شد و با رعایت همه جانبه اصول علمی و فنی بسته بندی و حمل شود.
- برای نمونه برداری از کالای با ارزش انجام اقدامات و تشریفات مربوطه الزامی است.
- مسئولیت تحویل صحیح و سالم نمونه به آزمایشگاه بر عهده شرکت بازرسی بوده و شرکت بازرسی می‌بایست به جبران خسارت های احتمالی ناشی از سهل انگاری های صورت گرفته در امر نمونه برداری، بسته بندی، پلمپ و حمل ونقل و همچنین نگهداری و تحویل نمونه اقدام نماید.
همانطور که گفته شد اکثرا عیار تعریف شده برای طلا ۷۵۰ می باشد اما علاوه بر این دیگر عیارهای رسمی تعریف شده عبارتند از ۸۳۳ و ۹۱۶ که طی بازرسی ها و با برداشت نمونه طلا از واحد های صنفی و ارسال آن به آزمایشگاه وضعیت عیار و سلامت طلاهای موجود در بازار های سراسر کشور مشخص و صحه گذاری می‌شود.همچنین در صورتی که طلا با عیار کمتر از حد استاندارد و عیار رسمی کشور موجود باشد، اداره استاندارد کل استان صادر کننده کد شناسایی در جریان این امر قرار گرفتع و پیگیری و هماهنگی های لازم در خصوص برخورد و اصلاح عیار انجام می‌گیرد.
